Uống rượu

06/6/2025

UỐNG RƯỢU - MỘT THÚ TIÊU KHIỂN CỦA LOÀI NGƯỜI ?

Trần-Đăng Hồng, PhD

Bất cứ dân tộc nào trên thế giới, ở khắp mọi châu lục, từ thời cổ đại đến bây giờ đều uống rượu. Uống rượu đã được đề cập trong Kinh Thánh của Thiên Chúa Giáo, trong Kinh Qur'an của Hồi Giáo, và trong Khổng Giáo thời Cổ Đại ở Trung Quốc. Con người được biết uống rượu ít nhất cũng trên 8 ngàn năm nay. Rượu được điều chế từ nguyên liệu chứa nhiều tinh bột, như gạo, nếp, và hương vị biến đổi theo nguyên liệu và cách chế biến. Trong chu trình làm rượu, trước nhất tinh bột được biến thành đường, sau đó thành rượu, vi nếu tiếp tục thì thành giấm. Rượu rhum được làm từ đường mía. Rượu cần của người Thượng biến chế từ lá cây được chọn lựa có nhiều tinh bột do quang tổng hợp (Photosynthesis). Uống rượu không những để tiêu sầu mỗi khi gặp chuyện buồn, nhất là khi bị ‘’bồ đá”, mà còn là lúc chia sẻ buồn vui với bạn tri kỷ:

Rượu ngon không có bạn hiền
Không mua không phải không tiền không mua
Câu thơ nghĩ đắn đo không viết
Viết đưa ai, ai biết mà đưa ?
Giường kia treo những hững hờ
Đàn kia có gãy, ngẩn ngơ tiếng đàn…
(Nguyễn Khuyến)

Mỗi dân tộc đều có văn hóa uống rượu riêng biệt, và cũng biến đổi theo thời đại. Các nhà làm thơ, viết văn, nhạc sĩ thường uống rượu một cách yên lặng, cùng nhau cụng ly, chén thù chén tạc.

Ngược lại các người hâm mộ bóng tròn hay rugby thường hay la hét cỗ võ mỗi khi đội banh mình hâm mộ sắp làm bàn.

Các người hâm mộ đá banh nâng ly rượu cỗ võ đội banh của mình

Riêng ở Việt Nam hiện nay, văn hóa uống rượu được biểu hiệu ‘’1, 2, 3, Dô!’’.

Như vậy, có phải chỉ có loài người biết uống rượu thù tạc cùng nhau?

Không phải vậy. Tổ tiên loài người là loài khỉ, loài vượn. Loài khỉ loài vượn biết uống rượu, biết say lúy túy, không phải uống một mình, mà uống cùng anh em bà con trong dòng tộc.

Hình sau đây cho thấy 3 chú chimpanzee cùng ăn trái mít đã chín úng và đã lên men rượu.

Có nhiều tường trình là có cả đàn khỉ đến ăn cắp rượu của nông dân cất từ nhựa cây thốt nốt ở vùng đảo Caribbean, lại còn có tường trình chúng đến ăn trộm rượu ở các quán bán rượu.

Ở vùng Bossou của nước Guinea (Tây Phi Châu), dân địa phương thu hoạch "rượu cọ" từ “cây cọ” bằng cách lấy nhựa hoặc từ cây thốt nốt (Palmira), hay Raphia vinifera, hay nước dừa (Coco nucifera) và hứng nhựa vào các thùng nhựa, họ thu thập vào buổi sáng và buổi tối, để làm đường và làm rượu. Chúng cũng hayăn trái chà là (dates, Phoenix dactylifera) quá chín khi đã lên men rượu.

Các nhà nghiên cứu làm việc trong khu vực đã chứng kiến cảnh chimpanzee trèo cây - thường là theo nhóm - và uống nhựa cây cọ lên men tự nhiên.

Hình trên đây được các nhà nghiên cứu quay phim trong"buổi uống rượu cọ" của chúng. Chimpanzee nhai một số lá cây, lấy xác lá vắt ráo rồi nhúng vào nhựa cây cọ đã lên men, thế là chúng đưa vào miệng để nhắm rượu và tiếp tục như vậy cho tới khi chúng say.

Nhóm nghiên cứu do Tiến sĩ Kimberley Hockings từ Đại học Oxford Brookes và Trung tâm Nghiên cứu Nhân chủng học ở Bồ Đào Nha dẫn đầu đã phát hiện ra rằng nhựa cây có khoảng 3% cồn theo thể tích. Các nghiên cứu thâm sâu hơn còn cho biết có con chimpanzee uống tương ứng với hai chai rượu vang một lần.

Hình sau đây cho thấy chú khỉ, sau khi cùng bạn chén thù chén tạc, đã ngà say nên leo lên cây ngủ một cách ngon lành.

Chú khỉ say rượu đang ngủ say trên cành cây

Sau đây là hình ảnh chú chympanzee đang say rượu. Chúng đi lạng quạng, té lên té xuống và tay ôm đầu, có lẻ nhức đầu như búa bổ.

Say sưa nghĩ cũng hư đời,

Hư thì hư vậy, say thì cứ say.

Đất say đất cũng lăn quay

Trời say mặt cũng đỏ gay, ai cười ?

(Thơ “Lại Say” của Tản Đà)

Như vậy, con người được di truyền tính uống rượu từ thủy tổ là loài khỉ loài vượn.

Reading 06/6/2025